Muzeum działa na podstawie:

• ustawy z dnia 21 listopada 1996 roku o muzeach (Dz. U. z 1997 roku Nr 5, poz. 24 z późn. zm.),
• ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 roku Nr 13, poz. 123 z późn. zm.),
• Statutu Muzeum Miasta Zgierza nadanego uchwałą nr XXXIX/361/09 Rady Miasta Zgierza z dnia 24 września 2009 roku.
• Regulaminu Organizacyjnego Muzeum Miasta Zgierza.

Muzeum jest samorządową instytucją kultury, wpisaną do rejestru instytucji kultury Gminy Miasto Zgierz pod numerem 3 i posiada osobowość prawną.

Organizatorem Muzeum jest Gmina Miasto Zgierz.

Nadzór bezpośredni nad działalnością Muzeum sprawuje Prezydent Miasta Zgierza.
Nadzór ogólny nad Muzeum sprawuje Minister Kultury RP.

Muzeum używa pieczęci opodłużnej z nazwą Muzeum w pełnym brzmieniu i adresem siedziby.

Terenem działania Muzeum jest miasto Zgierz i obszar Rzeczypospolitej Polskiej.